Geçtiğimiz yılın son aylarında ünü dünyaya yayılmaya başlayan Clubhouse uygulaması, özellikle 2021 yılının başlarında, Türkiye’de de son derece yaygın kullanılmaya başlandı. Özellikle Covid-19 pandemesi nedeniyle evlerde geçen izole yaşamın da etkisiyle popülaritesi her geçen gün artan Clubhouse uygulamasını daha yakından inceledik.

Dijital çağın hızlı gelişimine ayak uydurmaya çalışırken bir taraftan da kişisel verilerimiz korunuyor mu, biri bizi gözetliyor mu, telefonlarımız dinleniyor mu gibi bir sürü endişeyle her geçen gün kaygı bozukluğu düzeyimiz artıyor. Fakat bu kaygı bozukluğuna rağmen teknoloji devi şirketlerin sunduğu teknolojik aletleri çılgınlar gibi kullanmaktan vazgeçmiyoruz. Çünkü bu endişelerimize rağmen, dijital devrimin hayatlarımıza bir konfor sağladığı da apaçık. Bu sebeple her gün bir yenisine alışmaya çalıştığımız bu uygulamalar kısa sürede günlük hayatımızın bir parçası oluveriyor.
Burada tek tek sayamayacağım sayısız uygulamanın yapay zekasıyla yapabildiklerine henüz şaşırmayı tamamlayamamışken bir “yeni” daha piyasaya sürülüyor. Ve biz böyle böyle hep ağzı açık, şaşkın bir vaziyette bu dijital çağa ayak uydurmaya çalışıyoruz.

Son bir yıldır hemen hemen herkesin konuştuğu, sosyal medya platformlarında sıkça bahsi geçen “Clubhouse” çılgınlığı da tam olarak bu şaşkın vaziyetimizle anlamaya çalıştığımız yeni bir platform.

Peki nedir bu Clubhouse?

ABD’de, Alpha Exploration Co. yazılım şirketi tarafından geliştirilen Clubhouse,  Paul Davison ve Ronan Seth tarafından kuruldu ve şimdiden piyasa değeri 1 milyar doları aştı. Aktif kullanıcı sayısı ise 2 milyonu aştı.
Amerika’nın yeniden keşfi gibi ilgi gören bu uygulamanın, geçmişte farklı versiyonları denenmiş sohbet odalarından esinlenerek geliştirildiğini söyleyebiliriz. Fikren sohbet odalarından esinlenilse de Clubhouse çok daha farklı bir platform. Kullanıcıların “sesli sohbet” odaları aracılığıyla başkalarıyla etkileşimde olabildiği bu platformun, sosyalleşmenin en aza indiği pandemi döneminde, adeta derde deva bir ortam sunması bakımından da yoğun ilgi gördüğü muhakkak.  

Clubhouse yani kısaca CH, Facebook, Instagram, Twitter gibi bir sosyal medya platformu ancak fotoğraf/video paylaşma, yazışma, mesajlaşma gibi etkinliklerin yerine sesli etkileşim söz konusu.
CH’da bir ya da birkaç kişinin modere ettiği sesli sohbet odalarına katılarak hem konuşulanları dinleyebilir hem de moderatörden söz hakkı isteyerek konu hakkında fikrinizi söyleyebilirsiniz. Yani interaktif bir iletişim söz konusu. Özellikle bu açıdan bakıldığında, çevreyle etkileşimin, en aza indiği pandemi koşullarında sosyalleşmenin dijital versiyonu olarak değerlendiriliyor.

Clubhouse’u herkes kullanabiliyor mu?

Clubhouse uygulamasını indirseniz bile hemen kullanamıyorsunuz. Çünkü CH’a katılım davetiye ile mümkün oluyor. Daha önce yine başka bir kullanıcıdan davet alarak CH’u kullananan bir kişiden davetiye rica etmeniz gerekiyor. O kişinin telefon numaranıza gönderdiği daveti sayesinde uygulamayı kullanmaya başlıyorsunuz. Kullanmaya başladığınız anda sizin de bir kişiyi davet etme hakkınız oluyor. Kullanım sıklığınıza göre de bu davet hakkı sayınız artıyor. 

Yakın zamana kadar davetiyelerinin çeşitli alışveriş sitelerinde abartılı rakamlara satıldığı söylenen CH’un tek kısıtlaması davetiye değil. Uygulamanın çeşitli teknolojik kısıtlımaları da var.
Örneğin android işletim sistemli telefonlarda kullanılamıyor. Şimdilik sadece İOS işletim sistemi olan Iphone marka telefonlarda kullanılabiliyor. Bu da yetmiyor; telefonunuzun IOS 13.0 veya üstü sürüme sahip olması yani üst modellerde olması gerekiyor. Örneğin Iphone 6 kullanıcısı olarak ben uygulamayı indiremedim. Appstore’dan uygulamayı indirmek istediğimde şöyle bir uyarı mesajıyla karşılaştım “Bu uygulama, İOS 13.0 veya üst sürüm gerektiriyor”

Önce güncelleme gerekiyor diye düşündüm. Ancak Iphone 6’nın en son güncelleme sürümü IOS 12.5.1’i gösteriyordu, yani ileride 13.0 ve üzeri güncelleme gelirse belki 6’larda da kullanılabilir. Şimdilik daha üst model Iphone’u olan bir arkadaşımın telefonundan indirebildim.

Diyelim ki siz bu engele takılmadınız ve telefonunuzun sürümü de modeli de uygun, indirdiniz uygulamayı bu da yetmiyor. İndirdikten sonra, üye olup kullanıcı adı belirliyorsunuz, sonra telefonuza sms yoluyla bir şifre geliyor, şifreyi girince hesabınız onaylanmış oluyor ve bekleme listesine alındığınız bilgisi veriliyor. Uygulamaya giriş davetle mümkün olduğu için beklemeye alınıyorsunuz.

Clubhouse’da davetsiz misafir kabul edilmiyor

Davetsiz misafir kabul edilmemesi ve her işletim sistemine uyumlu olmaması şimdilerde en çok eleştirilen özelliklerinden. Uygulamanın yaratıcıları da hem bu eleştiriler doğrultusunda hem de farklı teknik aksaklıklar nedeniyle uygulamayı geliştirmeye çalışıyorlar. Yani uygulama gelişme sürecinde.
Beta sürümü tamamlandığında bu sorunların çözüleceği ve yeni özelliklerin ekleneceği belirtiliyor.

CH’da sohbetler havadan sudan olduğu gibi birçok önemli gündem konuları da tartışılıyor.
Örneğin, Elon Musk’ın CH’a girmesi ve Covid-19 aşı tartışmalarıyla ilgili konuşmasıyla CH’un ünü iyice artmış oldu. Elon Musk’ın yanısıra dünyaca ünlü birçok bilim insanı, siyasetçi ve santçıların çeşitli konularda konuşmalar yaptığı, sohbetlere eşlik ettiği CH’da Türkiyeli siyasetçiler de var. Örneğin Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu Türkiye’de CH’ya katılan ilk siyasetçi oldu. Gazeteci Cilara Çağlar’ın açtığı “Ahmet Davutoğlu da burada” başlıklı sohbet odasında Davutoğlu, farklı meslek gruplarında birçok tanınmış ismin sorularını yanıtladı.

Ya da geçtiğimiz haftalarda Halk Tv’den kavulan genç gazeteci arkadaşlarımız “Halk Tv’den Neden Kovulduk?” başlıklı bir sohbet odası oluşturarak; kovulma nedenlerini ve yaşadıkları sorunları anlattılar. Birçok gazetecinin katıldığı bu sohbette hem gazeteciliğin sorunları konuşuldu hem de kovulan bu arkadaşlar kendilerini ifade edebilecek bir ortam yaratabildiler.

Twitter’a alternatif: Audio Twitter

Özellikle gazetecilerin gündemin nabzını aldığı bir platform olması bakımından gazeteciler için “yeni haber kaynağı” demek yanlış olmayacaktır. Daha önce bu haber akışı ve gündem tartışmaları çoğunlukla Twitter’da yapılıyordu. Şimdi ise hem güncel haber takibinin hem de çeşitli tartışmaların, fikir alışverişlerinin CH’ya kaydığını söyleyebiliriz. Zaten bu yönüyle de “Audio Twitter” yani Twitter’ın sesli uygulaması deniliyor.
Şimdilerde özellikle gazetecilerin ve siyasetçilerin uğrak yeri olan CH’un yakın zamanda geniş kitlelerce kullanılacağı tahmin ediliyor.

CH, Podcast’in yerini mi alıyor?

CH kullanıcılarının uygulama hakkındaki görüşleri ve uygulamayı kullanış biçimleri elbette değişkenlik gösteriyor. Kimilerine göre eve kapanmak zorunda olduğumuz bu salgın sürecinde sosyalleşme açlığımızı bir nebze de olsa gidermesi bakımından ilgisi pandemi dönemiyle sınırlı kalacak ve sosyal mesafe ortadan kalktığında CH’ye ilgi azalacak. Kimilerine göre ise artık hayatımızın bir parçası.
Ve kimileri; anlık, canlı sohbetlerin gerçekleştiği bu uygulama için “modern radyo” demeyi tercih ederken kimileri de; podcast mecrasının bir üst seviyesi olarak yorumluyor. Özellikle podcast üreticilerinin CH’yı böyle yorumladıkları görülüyor. Ve podcasterlar, CH’nın podcast’ın yerini alacağı, podcastlere ilginin azalacağı endişesini taşıyorlar.
Bir podcaster olarak ben aynı şeyi düşünmüyorum. Her uygulamanın dinamikleri farklı ve kendine göre artıları-eksileri olabileceği gibi, kendine has özellikleri de var. Bu farklılıklar, o mecraları ve uygulamaları kullanan kişilerde çeşitli ihtiyaçlar ve beklentiler yaratıyor.
Örneğin; CH’daki sohbetler anlık ve canlı, yani kaydedilmiyor ve orada konuşulan, tartışılan orada kalıyor. Oysaki podcastler arşivleniyor. Podcast, zamandan ve mekandan bağımsız olarak, istediğiniz zaman açıp dinleme özgürlüğü sunuyor. Bu noktada canlı bir sohbette olmak isteyenler CH’da oluyor, bir konu hakkındaki dosya haberi veya söyleşiyi, istediği zaman dinlemek isteyenler de podcast açıp dinliyor.

(Bu yazı 23 Nisan 2021 tarihinde 24 Saat Gazetesi’nde yayımlandı)
http://media4democracy.org/news/nedir-bu-clubhouse